تنش زدائی و تاثیر آن بر روابط ایران و شوروی(1375 - 1341 )

بعد از جنگ جهانی دوم نظام بین المللی تبدیل به نظام دوقطبی گردیده وتا زمان فروپاشی شوروی این نظام برقرار بود، نظام دوقطبی در برخی مواقع به حالت منعطف یا گاهی بصورت متصلب شده ، و رابطه بین شرق و غرب را تشکیل می داد ، در این دوران با به وقوع پیوستن بحران موشکی کوبا در سال 1962 که تهدید یک جنگ اتمی سرتاسر دنیا را برگرفته با تهدیدهای فراوان آمریکا و عقلانیت هر دو ابرقدرت باعث فروکش کردن بحران گردید و روابط دو قدرت از حالت جنگ سرد خارج شده و تبدیل به حالت آرامش و برقراری رابطه و مطرح شدن مسئله و دتانت یا تنش زدایی شد. در این دوران ایران بعنوان یکی از کشورهایی که وابسته به بلوک غرب و با توجه به تغییراتی که در سیستم بین الملل در سطح کلان بوجود آمده بود باعث بوجود آمدن تغییرات در سیاست خارجی کشورها در سطح خرد یعنی کشورهای جهان سوم و من جمله ایران شد، با تغییرات در سیستم کلان ایران نیز امکان رابطه با شوروی را پیدا کرده و قراردادهای تجاری ، نظامی و فرهنگی بین ایران و شوروی منعقد گردید، بطوریکه در دهه 50 شمسی ، خصوصا در اواخر حکومت پهلوی شاهد رشد بی سابقه رابطه تجاری و اقتصادی با شوروی بوده ایم که از جمله علل بوجود آمدن این رابطه نزدیک ، مطرح شدن مسئله تنش زدایی است ، که این تغییرات در نظام بین المللی و تغییر نگرش بازی بین دو ابرقدرت ، این امکان را برای ایران فراهم ساخت که ایران قدرت مانور بیشتری برای رابطه با کشورهای مختلف ، خصوصا کشورهای دارای گرایش رادیکال و چپی را فراهم نمود.